Biomarkery choroby Parkinsona: kluczowe narzędzia do zrewolucjonizowania badań

Witam czytelników

Przedstawiam dziś Wam fragmenty dwóch artykułów na temat odkrycia w 2023r. tzw. „biomarkerów” przez naukowców zajmujących się badaniami nad sposobem wykrycia , jak najwcześniej, choroby Parkinsona zanim ujawni ona pierwsze symptomy. Być może uda się chorobę powstrzymać już wcześniej. To dobra informacja dla potencjalnych, nowych pacjentów. Dla nas, chorych, zwłaszcza tych w zaawansowanym stadium, być może jest to mniej istotne, ale niewykluczone, że część wiedzy z tych badań przyda się i nam. Czas pokaże, ale już wiemy, ze badania będą kontynuowane.

Projekt tzw. PPMI (wyjaśnienie w artykule) prowadzi Fundacja M.J Foxa za środki pochodzące głównie z darowizn/dotacji osób i instytucji na całym świecie.

Zapraszam do lektury.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

W ogromnym kroku naprzód w zrozumieniu choroby Parkinsona (PD), naukowcy odkryli nowe narzędzie, które może ujawnić kluczową patologię choroby: nieprawidłową alfa-synukleinę — znaną jako „białko Parkinsona” — w komórkach mózgu i ciała. Przełom, ogłoszony wczoraj wieczorem, gdy został opublikowany w czasopiśmie naukowym The Lancet Neurology , otwiera nowy rozdział dla badań, z obietnicą przyszłości, w której każda osoba żyjąca z chorobą Parkinsona może spodziewać się lepszej opieki i leczenia — a u osób ze świeżo zdiagnozowaną chorobą objawy mogą nigdy nie rozwinąć się w pełni.   

Narzędzie to, zwane testem amplifikacji zasiewu α-synukleiny (αSyn-SAA), pozwala wykryć patologie w płynie rdzeniowym nie tylko u osób, u których zdiagnozowano chorobę Parkinsona, lecz także u osób, u których nie zdiagnozowano jeszcze tej choroby lub nie występują u nich objawy kliniczne, ale u których występuje wysokie ryzyko jej rozwoju. 

Badanie może potwierdzić obecność nieprawidłowej alfa-synukleiny, wykrytej u większości osób z PD, z zadziwiającą dokładnością: 93 procent osób z chorobą Parkinsona, które wzięły udział w badaniu, miało nieprawidłową alfa-synukleinę. „Nigdy wcześniej nie byliśmy w stanie zobaczyć u żywej osoby, czy w jej ciele zachodzi ta biologiczna zmiana alfa-synukleiny” — mówi Todd Sherer, dr, główny oficer misji w The Michael J. Fox Foundation (MJFF).  

Przełom w biomarkerach został osiągnięty przez międzynarodową koalicję naukowców kierowaną przez MJFF i jej przełomowe badanie kliniczne, Parkinson’s Progression Markers Initiative (PPMI) . Jego znaczenie jako kamienia milowego w dążeniu do wyleczenia i lepszych metod leczenia i terapii choroby Parkinsona zostało podkreślone w artykule opublikowanym dzisiaj na wiodącej stronie internetowej z wiadomościami o zdrowiu i nauce STAT, w którym stwierdzono: „Trofeum to nauka — a konkretnie badania finansowane przez Michael J. Fox Foundation for Parkinson’s Research, które zaowocowały najwyraźniejszymi do tej pory dowodami na to, że obecność określonego nieprawidłowo złożonego białka, alfa-synukleiny, może być wykorzystana do ustalenia, czy ludzie mają chorobę Parkinsona. Jest to postęp, który wkrótce może zostać wykorzystany do opracowania lepszej diagnostyki, ale co ważniejsze, może szybko przyspieszyć poszukiwania metod leczenia tej choroby”.

Alfa-synukleina, białko normalnie występujące w układzie nerwowym — podobnie jak amyloid w chorobie Alzheimera — może zacząć się źle fałdować i zlepiać, uszkadzając neurony i powodując rozwój choroby Parkinsona. Wcześniej można było potwierdzić obecność tych zlepków tylko poprzez analizę post mortem (czyli po wykryciu ww zlepków – przyp. AK) 

Nowe narzędzie sprytnie wykorzystuje znamienną cechę alfa-synukleiny, która jest patologiczna: powoduje, że pobliska, normalna alfa-synukleina również źle się składa i zlepia. Do testu próbki płynu rdzeniowego są przygotowywane z czynnikiem fluorescencyjnym, który zapala się, gdy tworzą się grudki alfa-synukleiny. Następnie normalna alfa-synukleina jest zasiewana do próbki płynu rdzeniowego. Jeśli w próbce znajduje się nieprawidłowa alfa-synukleina, tworzą się grudki i barwnik się zapala. Jeśli nie ma nieprawidłowej alfa-synukleiny, barwnik nie fluoryzuje. 

Po przetestowaniu w małych, niezależnych badaniach, w 2022 r. test został zatwierdzony w dużej, dobrze scharakteryzowanej kohorcie PPMI. Walidację przeprowadzono na około 1123 próbkach płynu rdzeniowego dostarczonych przez uczestników PPMI na przestrzeni lat. Test okazał się zadziwiająco dokładny, a 93 procent uczestników z chorobą Parkinsona miało nieprawidłowy wynik testu. (Bardzo niewiele testów na zaburzenia neurologiczne jest czułych na chorobę w ponad 90 procentach). Co ważne, test był nieprawidłowy u mniej niż 5 procent osób bez choroby Parkinsona. 

Stałe i krytyczne postępy w dążeniu do niezawodnego i dokładnego testu biomarkerów były znakiem rozpoznawczym PPMI, który został stworzony w tym celu. Odkrycie umożliwione przez nowy test jest najnowszym i najważniejszym odkryciem do tej pory w badaniu. 

Dziś, dzięki temu odkryciu, choroba Parkinsona przestaje być chorobą rozumianą, diagnozowaną i mierzoną przede wszystkim za pomocą subiektywnych ocen klinicznych i staje się chorobą obiektywnie zdefiniowaną biologicznie. Umożliwia to wprowadzenie nowych paradygmatów opieki klinicznej, w tym wcześniejszej diagnozy i ukierunkowanego leczenia, a także szybszego, bardziej inteligentnego i tańszego opracowywania leków.  

Pomagając identyfikować ludzi na najwcześniejszych etapach PD, „mogliśmy następnie badać, co dzieje się na różnych biologicznych etapach choroby” — mówi dr Sherer. Ken Marek, MD, główny badacz PPMI, mówi, że „αSyn-SAA pozwala nam przejść na inny poziom w realizacji nowych strategii zapobiegania chorobie”. 

MJFF pilnie kieruje kolejnymi etapami rozwoju αSyn-SAA w kierunku powszechnego i standardowego zastosowania. Ponieważ dziś narzędzie może wywołać odpowiedź binarną — pokazującą, że nieprawidłowa synukleina jest obecna lub nie — istnieje ogromna nadzieja na jego optymalizację w celu zmierzenia ilości obecnej alfa-synukleiny. Zoptymalizowane testy wykrywałyby również nieprawidłową synukleinę poprzez pobranie krwi lub wymaz z nosa — prosty test, który można wykonać w każdym gabinecie lekarskim. 

„Jestem wzruszony, pokorny i zachwycony tym przełomem, który już teraz zmienia badania i opiekę, z ogromną szansą na rozwój” — mówi Michael J. Fox. „Jestem bardzo wdzięczny za wsparcie pacjentów, rodzin i badaczy, którzy są z nami, gdy nadal wyważamy drzwi na drodze do wyeliminowania choroby Parkinsona raz na zawsze”. 

• Beth Chute

Dyrektor ds. Komunikacji MJFF

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Biomarkery choroby Parkinsona: kluczowe narzędzia do zrewolucjonizowania badań

W 2023 roku międzynarodowa koalicja naukowców pod przewodnictwem Fundacji Michaela J. Foxa odkryła biomarker choroby Parkinsona — narzędzie, które może wykrywać najwcześniejsze biologiczne objawy tej choroby u żyjących osób.

Czym jest biomarker?

Przyjaciele Fundacji omawiają kluczowe kwestie dotyczące biomarkera choroby Parkinsona, w tym jego znaczenie dla dalszych badań naukowych oraz to, w jaki sposób nasza społeczność pomogła nam w osiągnięciu tego celu.

Naukowcy odkryli to nowe narzędzie, poszukując w płynie rdzeniowym nieprawidłowej alfa-synukleiny, białka będącego cechą charakterystyczną choroby Parkinsona. 

Obecność nieprawidłowej alfa-synukleiny ujawnia proces chorobowy, który występuje w chorobie Parkinsona — co czyni ją biomarkerem wskazującym na obecność choroby. I tak jak powszechnie znane biomarkery, takie jak cholesterol, możliwość wczesnego wykrycia i zmierzenia go doprowadzi do lepszego zrozumienia choroby Parkinsona, nowych metod leczenia, które zatrzymają chorobę w jej torze, a ostatecznie do wyleczenia.

Starannie zaplanowana podróż badawcza

Od 2001 r. Fundacja Michaela J. Foxa promuje rozwój nowych i innowacyjnych biomarkerów dla choroby Parkinsona. Wysiłek ten nabrał rozpędu w 2010 r. dzięki prowadzonemu przez Fundację badaniu Parkinson’s Progression Markers Initiative (PPMI) . Po dziesięcioleciach badań, w których uczestniczyły tysiące wolontariuszy i miliony dolarów finansowania, odkrycie z 2023 r. oznacza największy przełom w badaniach nad chorobą Parkinsona od czasu odkrycia lewodopy w 1967 r.   

Narzędzie biomarkera może wykryć nieprawidłowe białko alfa-synukleiny w płynie rdzeniowym osób chorych z 93-procentową dokładnością. To narzędzie, zwane testem zasiewu alfa-synukleiny (αSyn-SAA), szuka konkretnie nieprawidłowo sfałdowanego i zlepionego białka alfa-synukleiny, które uszkadza neurony i powoduje śmierć komórek związaną z chorobą Parkinsona. 

Jak biomarker choroby Parkinsona wpłynie na opiekę nad pacjentami?  

Chociaż αSyn-SAA jest teraz dostępny w gabinecie lekarskim, nie zmienia jeszcze w dużym stopniu sposobu diagnozowania i leczenia PD przez lekarzy. Prawdopodobnie zmieni się to w przyszłości, zwłaszcza że testy staną się prostsze i łatwiej dostępne. .  

Jak biomarker choroby Parkinsona wpłynie na badania naukowe? 

Choroba Parkinsona jest spowodowana utratą komórek produkujących dopaminę w mózgu. Ostatecznie leczenie mające na celu zapobieganie lub zatrzymywanie śmierci komórek dopaminy jest drogą do wyleczenia. Odkrycie pierwszego biomarkera choroby Parkinsona oznacza krytyczny punkt zwrotny w badaniach nad chorobą Parkinsona, szczególnie w poszukiwaniu terapii spowalniających, zatrzymujących lub nawet zapobiegających chorobie.  

Nowe narzędzie już sprawia, że ​​badania kliniczne są tańsze, szybsze i skuteczniejsze. Zmienia również sposób, w jaki myślimy o chorobie i jej objawach, torując drogę bardziej spersonalizowanemu podejściu do leczenia. Tuż po przełomie w dziedzinie biomarkerów naukowcy zaproponowali pierwszy biologiczny system stadializacji choroby Parkinsona , który jest ramą do definiowania i stadializacji PD na podstawie jej podstawowej biologii. A we wrześniu 2024 r. FDA wydała list poparcia, w którym popiera stosowanie biomarkera w badaniach i badaniach klinicznych.

Naukowcy nadal badają możliwości zastosowania αSyn-SAA jako narzędzia pozwalającego lepiej zrozumieć przebieg choroby i jej przyczyny.

Dokąd zmierzamy: Poszukiwanie dodatkowych biomarkerów choroby Parkinsona  

Naukowcy szukają w całym ciele kolejnych oznak obecności i postępu choroby. Fundacja Michaela J. Foxa finansuje badania mające na celu udoskonalenie obecnego narzędzia biomarkerów i dodanie nowych do naszego zestawu narzędzi. Główne kierunki poszukiwań obejmują:  

• Obrazowanie mózgu — opracowywanie narzędzi do wizualizacji białek powiązanych z chorobą Parkinsona w żywym mózgu
• Pobieranie próbek płynów lub tkanek — badanie poziomu białek lub innych markerów we krwi, płynie mózgowo-rdzeniowym (np. test SAA), moczu lub tkankach 
• Testy nieinwazyjne — wykorzystujące technologię do diagnozowania choroby Parkinsona, na przykład śledzenie ruchu gałek ocznych lub monitorowanie postępów za pomocą urządzeń przenośnych 

Im więcej informacji posiadamy o biologii leżącej u podstaw choroby, tym lepiej (i wcześniej) możemy interweniować. Na przykład lekarze rutynowo badają ciśnienie krwi i poziom cholesterolu i wykorzystują wyniki łącznie, aby określić ryzyko choroby serca u danej osoby. Prawdopodobnie musimy użyć kombinacji biomarkerów i informacji klinicznych w czasie, aby śledzić ryzyko i postęp choroby Parkinsona u danej osoby.

Pozdrawiam

Andrzej K.