Artykuł dla początkujących

Szperając w poszukiwaniu nowych artykułów natknąłem się na artykuł dla początkujących chorych (oby ich było jak najmniej, ale niestety dochodzą) zawierający podstawowe terminy stosowane w diagnozie, terapii, itd choroby Parkinsona. Może się to przydać naszym, niestety, nowym koleżankom. Wiem, że w poradnikach kolportowanych w stowarzyszeniach, czy książkach o ch.P. , które można kupić, ta terminologia jest wyjaśniana, ale, jak wiemy………od przybytku głowa nie boli (podobno, bo ja czasem mam inne wnioski), więc korzystam z okazji i prezentuję artykuł, oczywiście z portalu ParkinsonsDisease.net.

uwaga – proszę nie dziwić się, że litery alfabetu nie odpowiadają pierwszym literom terminów – niezgodność wynika po prostu ze skopiowania oryginalnej angielskiej wersji artykułu, przetłumaczonej 1 do 1 na polski.

Dla początkujących: ABC choroby Parkinsona

Marc Mitnic, 27 czerwca, 2022

Kiedy zdiagnozowano u mnie chorobę Parkinsona byłem zszokowany, przygnębiony i zmartwiony. Mój umysł ścigał się jakbym był w Indy 500! Po tym jak szok ustąpił, zdałem sobie sprawę, że to czego potrzebuję to lista terminów związanych z chorobą Parkinsona, które ktoś z chorobą Parkinsona może zrozumieć w kategoriach laika. Zacząłem tworzyć listę terminologii Parkinsona, która pomaga mi zrozumieć, co mówią mi pracownicy medyczni w jasnej, codziennej mowie. Poniżej znajduje się kilka wspólnych terminów, które możesz usłyszeć podczas rozmowy ze swoją służbą zdrowia.

A

Ataksja

Zaburzenie ruchowe, które polega na utracie równowagi i zmniejszonej koordynacji podczas poruszania się.

B

Bradykinezja

Utrata spontanicznych ruchów i powolne wykonywanie ruchów dobrowolnych.

C

Dysfunkcja poznawcza

Utrata zdolności do myślenia, rozumowania i zapamiętywania. Może również obejmować zmiany w nastroju, zachowaniu i osobowości.

D

Demencja

Poważny spadek pamięci i funkcjonowania intelektualnego, który może wystąpić w późniejszych stadiach choroby Parkinsona.

Depresja

Uczucie silnego smutku. Niezdolność do inicjowania aktywności.

Dopamina

Neuroprzekaźnik produkowany w mózgu. Ten związek chemiczny pomaga kontrolować ruch – szczególnie chodzenie i równowagę. Główną przyczyną choroby Parkinsona jest niedobór dopaminy.

Dysartria

Niewyraźna lub osłabiona mowa.

Dyskineza

Mimowolne, niekontrolowane i nadmierne ruchy. Częsty efekt uboczny leczenia lewodopą.

Dysphagia

Trudności w połykaniu płynów i/lub stałych pokarmów i napojów.

Dystonia

Bolesny skurcz mięśni podczas utrzymywania stałej pozycji. Zwykle pojawia się w momencie, gdy leki przestają działać.

E

Dysfunkcja wykonawcza

Niezdolność do planowania, inicjowania działań i utrzymywania zachowań w celu skutecznej realizacji celu. Funkcje wykonawcze obejmują również uwagę, rozwiązywanie problemów i wielozadaniowość.

F

Zmęczenie

Uczucie nadmiernego zmęczenia i wyczerpania.

Festynacja

Przyspieszenie kroku i chwiejność podczas chodzenia.

Zamrożenie

Chwilowa niezdolność do poruszania się lub chodzenia.

G

Dysfunkcja chodu

Chodzenie w sposób nieprawidłowy, np. tasowanie, zastyganie lub utrata równowagi.

H

Hipomimia

Znana również jako maskowanie twarzy, pusty wyraz twarzy ze zmniejszonym mruganiem.

I

Idiopatyczna choroba Parkinsona

Przyczyna choroby Parkinsona jest nieznana.

L

Lewodopa

Najczęstszy lek stosowany w leczeniu objawów choroby Parkinsona. Pomaga przywrócić poziom dopaminy w mózgu.

Ciała Lewy’ego

Nieprawidłowe zgrupowanie białek w mózgu znalezione w komórkach produkujących dopaminę, które są martwe lub umierają.

M

Mikrografia

Małe, ciasne pismo ręczne.

Łagodne zaburzenia poznawcze

Obniżenie pamięci i funkcjonowania intelektualnego. Znane również jako MCI, u niektórych pacjentów z chorobą Parkinsona może przejść w demencję.

Wahania motoryczne

Nieprzewidywalna reakcja na użycie lewodopy, która prowadzi do zmian w zdolności do poruszania się.

Zaburzenia ruchowe

Stan, który uniemożliwia poruszanie się.

Atrofia wieloukładowa

Stan zwyrodnieniowy, który obejmuje niskie ciśnienie krwi w pozycji stojącej. Może prowadzić do sztywności, ataksji, lub omdlenia, lub nietrzymania moczu.

N

Neurodegeneracja

Stopniowa powolna śmierć niektórych komórek mózgowych u osób z chorobą Parkinsona.

Neurolog

Lekarz, który specjalizuje się w zaburzeniach mózgu, rdzenia kręgowego, nerwów i udaru.

Neuron

Komórka nerwowa używana do przekazywania informacji przez centralny układ nerwowy. Choroba Parkinsona powoduje uszkodzenie neuronów dopaminowych.

Objawy nieruchowe

Objawy choroby Parkinsona, które nie wpływają na ruch, takie jak zaburzenia poznawcze, zaburzenia snu i depresja.

O

Dysfunkcja węchu

Upośledzona zdolność do odczuwania zapachów.

Zjawisko OFF

Niezdolność leku do wytrzymania do następnej dawki. Może prowadzić do utraty aktywności i funkcji.

Zjawisko ON

Pozytywny stan chorego po zażyciu leków.

P

Parkinsonizm

Termin, który odnosi się do powolności lub problemów z poruszaniem się. Obejmuje on chorobę Parkinsona i kilka innych schorzeń.

Fizykoterapia

Ćwiczenia i aktywności fizycznej, aby pomóc siłę mięśni, równowagi i elastyczności.

R

Sztywność

Sztywność w kończynach lub innych częściach ciała.

S

Sinemet

Marka karbidopy/lewodopy stosowana w leczeniu PD. Jest to najczęściej przepisywany rodzaj tego leku.

Zaburzenia mowy

Objawy takie jak niewyraźne słowa, zmniejszona wokalizacja, głośność, nieprecyzyjna artykulacja, monotonny głos, zmiany tempa i zrozumiałości powodują trudności w rozumieniu mowy.

T

Drżenie

Mimowolny, niekontrolowany, rytmiczny ruch rąk, głowy, głosu, nóg lub innych części ciała.

W

Okres zużycia

Kiedy lek traci skuteczność pomiędzy dawkami i powracają objawy Parkinsona.

Y

Choroba Parkinsona w młodym wieku

Forma choroby Parkinsona, w której objawy pojawiają się przed ukończeniem 40 roku życia.

………………………………………………………………………

Dziękuję jak zwykle za uwagę. Artykuł opracował AK